- tag
Why wood
- date
26 maart 2024
Voor Decospan begint alles in het bos. Zonder bomen geen fineerhout. Ze zijn stuk voor stuk uniek en verdienen met respect behandeld te worden.
We nemen je graag mee op stap door deze rijke habitat en laten je zien hoe ons fineerhout tot stand komt, van piepjong plantje tot volgroeide boom. We vertellen je hoe je de perfecte stam selecteert en hoe je de leefomgeving van deze bomen in stand houdt.
Ons verhaal begint met een klein zaadje, of beter, heel veel kleine zaadjes.
Wist je dat er soms meer dan 4.000 jonge boompjes worden geplant per hectare om uiteindelijk 50 volgroeide bomen over te houden? Amper iets meer dan 1 % van de geplante boompjes haalt het. Voor fineerhout wordt doorgaans de stam van de boom gebruikt. De kruin wordt voornamelijk verwerkt tot vezelplaat, papier of pellets. De kleinere takken worden op hun beurt tot biobrandstof verwerkt.
De jonge boompjes moeten tientallen jaren de tijd krijgen om uit te groeien tot statige exemplaren, alvorens die in aanmerking komen voor verwerking tot fineerhout. Al die jaren moet de jonge en kwetsbare boom talloze invloeden trotseren. Elk seizoen liggen namelijk tal van gevaren op de loer, van bosbranden en ziektes tot droogtes of insectenplagen. En soms volstaat één slecht seizoen om een volledig bos te teisteren.
Bovendien moet elke boom het zien te halen op de vele rivalen in zijn omgeving. De strijd om ruimte en zonlicht is dan ook bikkelhard. Waar bomen te dicht bij elkaar groeien, leidt het tekort aan zonlicht tot een natuurlijke selectie.
Een verantwoord bosbeheer kan die risico’s helpen beperken. Een team van experten volgt de groei van de bomen nauwgezet op, net als de biodiversiteit en de gezondheid van het milieu. Aan de hand van doelgerichte ingrepen, houden ze het bos in topvorm.
Zo kan het aangewezen zijn om een aantal bomen te kappen, zodat de omringende bomen beter kunnen groeien. Toch is de houtoogst slechts een klein aspect van bosbeheer. Elk bos vormt namelijk een ecosysteem waarin tal van organismen op elkaar inwerken. Ook voor oudere of zieke bomen is er in dat ecosysteem nog een rol weggelegd. Het zijn de uitgelezen broedplaatsen voor vogels.
Verder wordt goed opgevolgd welke bomen er geveld worden en waar dat precies moet gebeuren. Na elke houtoogst worden nieuwe zaden geplant ter vervanging van de gevelde bomen. Dankzij een rotatiesysteem tussen de oogstgebieden, blijven de ingrepen in elk bos beperkt.
Na al die inspanningen en ondanks de vele gevaren, blijven uiteindelijk een handvol volgroeide bomen over. Maar zelfs dan blijken nog niet alle bomen geschikt voor fineerhout. Kijk de volgende keer dat je door een bos wandelt even naar de bomen om je heen. Waar moet je op letten?
In de eerste plaats de stam. De vorm en diameter zijn bepalend. Voor de productie van fineerhout, is een rechte en lange stam nodig. Een te smalle stam, zou een heel smalle fineerstrook opleveren, waardoor het patroon na het voegen sterk repetitief oogt. Wie graag de eeuwige liefde verklaart aan zijn of haar geliefde, doet dat overigens best niet door hartjes of namen in een boomstam te kerven, want zo dreig je het spinthout te beschadigen. Dat kan een invloed hebben op het fineervel. Je houdt het dus beter op een romantische wandeling door het bos.
Verder spelen ook de vertakkingen, hun aantal en de hoogte ervan een rol. Als de stam te laag vertakt, blijft er onvoldoende stam over voor fineerhout. En als de boom te veel takken heeft, kan het aantal knopen de kwaliteit van het fineerhout beïnvloeden.
Anderzijds kunnen unieke elementen in de houtstructuur het fineerhout meer karakter geven. Zo is fineerhout dat uit een knoest (een aangroei, die als een goedaardige tumor aan de stam groeit) vaak duurder, gezien zijn unieke patroon. Ondanks zijn oorsprong, noemt dit wortelfineer. Onze Eiken Wortel of Olmen Wortel zijn mooie voorbeelden van patronen die je mag verwachten in wortelfineer.
Tot slot bepalen ook externe factoren mee welke boom er gekozen wordt. Zo hebben het klimaat en de plaats van de boom in het bos een grote invloed op die keuze. Maar ook kogels, prikkeldraad, droogte, overstromingen of insecten hebben een invloed op hoe een boom groeit en eruitziet. Soms wordt die invloed pas duidelijk eenmaal de boom geveld is.
De houtoogst zelf speelt ook een rol. Hoe wordt de boom geveld en hoe komt die precies ten val? Als de boom slecht neervalt, kan het hout beschadigd raken en niet langer geschikt zijn. Komt de boom op andere bomen terecht? Dan wordt de groei van die bomen en de bomen die zich in de omgeving bevinden beïnvloed.
De zoektocht naar de perfecte boom voor fineerhout is dus helemaal geen sinecure, vooral omdat bomen niet eindeloos blijven groeien. Het besef dat hout een kostbaar goed is, brengt ons al een heuse stap dichter bij respect voor het product en het bos waarin het groeit.
Kan je alle vakjes afvinken? Dan heb je de perfecte boom gevonden voor de volgende stap op weg naar fineerhout van topkwaliteit.
Onze zoektocht in het bos zit erop. Ben je benieuwd naar de volgende stap? Onze experten vertellen je graag meer!
